“Die EFF het (sy) kommer uitgespreek dat Orania besig is om ‘ ’n land binne-in ’n land’ te word, ’n stelling wat beduidende debat ontketen het,” sê dr. Wynand Boshoff, Noord-Kaapse VF Plus-leier. “Beide die regstatus van Orania en die premier (Zamani Saul) se posisie is egter wanvoorgestel in hierdie eis.”

Boshoff verduidelik dat die EFF se hoofkwessie blykbaar hul oortuiging is dat Orania as ’n outonome staat funksioneer. “Hierdie bewering is egter onakkuraat. Orania is nie ’n onafhanklike land binne Suid-Afrika nie; dit is deel van die groter Noord-Kaap provinsie.

“Wat Orania uniek maak, is sy spesifieke ooreenkomste met verskeie staatsdepartemente, wat die dorp ’n mate van operasionele outonomie bied.”

‘Orania is nie ’n onafhanklike land binne Suid-Afrika nie’

Hy sê Orania het byvoorbeeld sy eie elektrisiteitsooreenkoms met Eskom, ’n wateronttrekkingslisensie met die Departement van Water en Sanitasie, en spesifieke ooreenkomste met die Departement van Gesondheid vir plaaslike kliniekdienste.

“Een van die omstrede kwessies op die dorp is die gebruik van die Ora, ’n plaaslike geldeenheid wat gebruik word vir geleenthede soos sportspeletjies of kerkbasaars. Hoewel die waarde binne Orania gelykstaande is aan die rand, kan dit nie vir goedere of dienste buite die dorp verruil word nie.”

Die beplande optog na Orania is gekanselleer en sal nou na premier Zamane Saul se kantoor in Kimberley wees. Foto: X  

Boshoff sê die primêre doelwit is om die plaaslike ekonomie ’n hupstoot te gee en misdaad te verminder, met beperkte sirkulasie om misbruik te voorkom. “Al is plaaslike geldeenhede algemeen in ontwikkelingsprojekte wêreldwyd, skep die Ora se verbintenis met linkse politiek spanning, veral gegewe Orania se regse houding.”

Die kernkwessie ter sprake is ’n memorandum van verstandhouding wat tussen Orania en die Noord-Kaapse regering onderteken is, wat hierdie operasionele reëlings formaliseer. Hoewel hierdie ooreenkoms die dorp se unieke struktuur erken, verleen dit nie aan Orania onafhanklikheid as ’n staat nie.

OFM Nuus het voorheen berig dat die ondertekening van ’n verklaring om Orania onafhanklik te verklaar, uitgestel is en geen verdere vordering is gemaak nie.

Daarom is die bewering dat die Premier Orania as ’n “land binne ’n land” erken, misleidend.

EFF se optog kan óf voortgaan óf afgelas word

Volgens Boshoff is daar Vrydag (11/4) ’n vergadering met Shadrack Tlhaole, die leier van die Noord-Kaapse EFF, om met verteenwoordigers van Orania en die VF Plus in gesprek te tree. “Die doel van die vergadering is om misverstande uit die weg te ruim en die kommer wat die EFF oor Orania het, aan te spreek. Beide kante sal ’n geleentheid kry om hul perspektiewe te deel.

“Beide die EFF- en Orania-verteenwoordigers poog om mekaar se standpunte beter te verstaan. Vir die EFF beteken dit om duidelikheid te kry oor wat Orania werklik verteenwoordig en hoekom dit funksioneer soos dit funksioneer. Vir Orania is dit ’n geleentheid om wanopvattings oor sy status en sy verhouding met die Suid-Afrikaanse regering aan te spreek.”

Hy noem egter dat soos die situasie ontwikkel, kan die EFF se optog óf voortgaan óf afgelas word, afhangende van die uitkomste van die komende samesprekings. “Die vergadering tussen Orania-verteenwoordigers en die EFF is bedoel om wanopvattings uit die weg te ruim en te verseker dat beide kante mekaar se perspektiewe verstaan. As dit suksesvol is, kan dit daartoe lei dat die EFF sy protes heroorweeg, wat meer ingeligte openbare diskoers oor die aangeleentheid moontlik maak.”

Boshoff sê indien die optog egter voortgaan ondanks die samesprekings, kan die situasie eskaleer. “Ongeag, die doel bly dieselfde: om in konstruktiewe dialoog betrokke te raak en begrip tussen verskillende politieke en sosiale groepe te bou. Die hoop is dat die EFF en Orania deur hierdie gesprekke gemeenskaplike grond kan vind en onnodige konflik kan vermy.”

OFM Nuus cg