Jy kan met Venter kontak maak deur ’n epos te stuur na vventer@cansa.org.za

Alkoholverbruik

Die Internasionale Agentskap vir Kankernavorsing (IARC) lewer verslae wat algemeen beskou word as die goue standaard om uit te vind wat kanker veroorsaak en wat nie. Volgens IARC is daar voldoende bewyse dat alkoholiese drankies karsinogeen vir mense is. IARC het alkohol in 1988 as ’n Groep 1 karsinogeen geklassifiseer.

Gebaseer op uitgebreide oorsigte van navorsingstudies, is daar ’n sterk wetenskaplike konsensus van die verband tussen alkoholgebruik en verskeie soorte kanker. In sy verslag oor karsinogene lys die nasionale toksikologieprogram van die Amerikaanse departement van gesondheid en menslike dienste die verbruik van alkoholiese drank as ’n bekende menslike karsinogeen. 

Die navorsingsbewyse dui daarop dat hoe meer alkohol ’n persoon drink – veral hoe meer alkohol ’n persoon gereeld drink met verloop van tyd – hoe groter is sy of haar risiko om ’n alkoholverwante kanker te ontwikkel. Alkohol veroorsaak ten minste sewe tipes kanker, insluitend kankers van die mond, slukderm (voedselpyp), farinks (bo-keel), larinks (stemkas), bors, derm en lewer. Daar is ook toenemende bewyse wat alkohol met pankreaskanker verbind.

Dieetfaktore

Mens kan jou risiko vir kanker aansienlik verminder deur gesonder koskeuses te maak. Trouens, sommige kosse kan eintlik help om teen sekere kankers te beskerm. Om ’n plantgebaseerde, gesonde dieet (vrugte, groente, volgraan en boontjies) te eet en fisies aktief te wees, is die beste versekering om die risiko van kanker sowel as hartsiektes en diabetes te verminder.

Oor die afgelope dekade het die soeke na dieetfaktore waarop kankervoorkomingsriglyne gegrond kan word, gelei tot die vinnige uitbreiding van die veld van dieetpatrone en kanker.

Daar is toenemende bewyse om die daaglikse verhoogde verbruik van vars vrugte (in seisoen) en groente te ondersteun as ’n manier van beskerming teen ’n reeks kankers, veral kanker van die mond, farinks, slukderm, maag, long, pankreas en prostaat. Mik elke dag vir ten minste twee vuisgrootte porsies vrugte en drie porsies groente.

Enkele wenke en idees is:

• Sluit groente en vrugte as deel van versnaperinge in

• Gebruik baie groente om sop en bredies te maak

• Eet minstens een keer per week ’n vleisvrye (vegetariese) maaltyd

• Geniet crudités (’n rou groentebord) by partytjies

• Maak vrugtekebabs vir die hele gesin

• Voeg vrugte soggens by graankos (bv. piesangs, appels, druiwe, papaja of bessies)

Gebraaide vleis kan die risiko van kanker verhoog.

Verbruik van rooi en verwerkte vleis

Rooivleis verwys na onverwerkte soogdierspiervleis, insluitend gemaalde of bevrore vleis wat gewoonlik gaar geëet word. Verwerkte vleis verwys na vleis wat getransformeer is deur sout, uitharding, fermentasie, rook of ander prosesse om geur te verbeter of preservering te verbeter.

Verbruik van rooivleis is ook positief geassosieer met pankreas- en prostaatkanker.

Navorsers probeer nog vasstel presies hoe rooi en verwerkte vleis veroorsaak dat selle kankeragtig word, maar die vernaamste skuldiges is blykbaar sekere chemikalieë wat in die vleis self voorkom. In rooivleis begin die probleme blykbaar wanneer 'n chemikalie genaamd haem – deel van die rooi pigment in die bloed, hemoglobien – in ons ingewande afgebreek word na ’n familie van chemikalieë genaamd N-nitroso-verbindings.

Kan risiko van kanker verhoog

Daar is gevind dat dit die selle wat die derm beklee, beskadig sodat ander selle in die dermvoering meer moet repliseer om te genees. En dit is hierdie ‘ekstra’ replikasie wat die kans kan verhoog dat foute in die selle se DNA ontwikkel – die eerste stap op die pad na kanker.

Boonop bevat verwerkte rooivleis chemikalieë wat N-nitroso-verbindings in die ingewande genereer, soos nitrietpreserveermiddels. Om vleis by hoë temperature gaar te maak, soos om te braai, kan ook chemikalieë in die vleis skep wat die risiko van kanker kan verhoog. Hierdie chemikalieë word oor die algemeen in hoër vlakke in rooi en verwerkte vleis geproduseer in vergelyking met ander vleis. 

So ten spyte van wat jy mag hoor, gaan dit nie oor die kwaliteit van die vleis nie, en of dit van die plaaslike slagter of jou supermark is nie. Die bewyse tot dusver dui daarop dat dit waarskynlik die verwerking van die vleis, of chemikalieë wat natuurlik daarin voorkom, is wat die kankerrisiko verhoog.

OFM cg