Die voedselkrisis in Lesotho veroorsaak toenemende diefstal op Vrystaatse plase. Boere ervaar toenemende misdaad- en grensbeskermingskwessies.

Vrystaatse boere bestee miljoene aan sekuriteit omdat grensbeskerming in ’n krisis is en dit is erger sedert ’n voedselkrisis in Lesotho begin het. Die boere doen ’n beroep op regeringsbeskerming aangesien die vraag na voedsel in die naburige Lesotho toeneem.

Sam Matekane, Lesotho se eerste minister, het ’n nasionale voedselsekerheidsramp verklaar en gesê dit kan meer as ses maande duur.

PRIME Minister Sam Matekane has declared a national food insecurity disaster spanning eight months from July 2024 to March 2025. https://t.co/NnhIbL9fJF

— Lesotho Times (@Lestimes) July 21, 2024

Lesotho-burgers steel van nabygeleë plaas

Friedl von Maltitz, Fickburgse boer, het gesê sy plaas is nog nie deur die hongersnood geraak nie, hoewel hy weet Lesotho-burgers het van ’n nabygeleë plaas gesteel.

Hy het gesê net in die Ficksburg-omgewing bestee boere meer as ’n halfmiljoen rand aan hoëtegnologie-kameras, moniteringstelsels en sekuriteitswagte. 

Von Maltitz boer met beeste, ander vee en gewasse.

This is how livestock is stolen from South Africa to Lesotho crossing river, simple as abc.
Soldiers deployment is urgently needed. pic.twitter.com/suBLUPN2R5

— Judaeda Blanco (@Judaeda3) January 7, 2022

“Die kameras volg verdagte bewegings of voertuie. Die polisie gebruik dit ook om voertuie op te spoor omdat die tegnologie nommerplaatherkenning het.”

Hy het gesê hoewel die kameras tot ’n mate gehelp het, “hou die misdaad nie op nie, want die diewe trek eenvoudig net na die volgende dorp met minder sekuriteit”. Hy het bygevoeg dat oesdiefstal nou meer georganiseerd is.

“Hulle kom saans en steel mielies of oeste, wat dan in ’n 30-ton-vragmotor vervoer word. Soms word saad, kunsmis en onkruiddoders gesteel – want dit is duur goed.”

Limpopo Farmer Howard Blight (South African Avo Growers Association) says that large-scale crop theft affects all farmers. Join @ClaireMawisa for "Grand Theft #Avo" on #CarteBlanche tonight at 7pm @mnet pic.twitter.com/sflAxJ9YjO

— Carte Blanche (@carteblanchetv) February 14, 2021

Die grens volg die Caledonrivier, wat in die Drakensberge ontspring en na die Vrystaat vloei.

“In die winter droog die water amper heeltemal op, so daar is geen fisiese grens nie. Die heining is in jare nie vervang nie en die regering het gesê hulle het nie geld om dit te vervang nie.

“Ons het gehoor dat Lesotho slegte oeste gehad het as gevolg van dieselfde droogte wat ons gehad het. Tesame met hul werkloosheidsyfer, wat regtig hoog is, kan ek verstaan dat hulle steel vir oorlewing want hulle is desperaat,” sê Von Maltitz.

Humanitêre hulp weens korrupsie dalk nie genoeg nie

Hy vrees dat die beskikbare humanitêre hulp weens korrupsie nie vir Lesotho genoeg sal wees nie.

“In Suid-Afrika voer ons mielies uit omdat ons ’n oorskot het, maar ons bekommernis is altyd of dit by die mense op die grond uitkom?”

’n Navorsingstudie van Vrystaat Landbou, wat vandeesmaand vrygestel is, het bevind dat die mees algemene misdaad wat deur Basotho-burgers in dorpe in die provinsie gepleeg word, “veediefstal, plaasaanvalle soos rooftogte en moorde” insluit.

Daar was die afgelope nege jaar byna 500 plaasaanvalle.

Met die brandseisoen wat aanbreek, staan Vrystaat Landbou slaggereed om ons boere by te staan.

Ons rampfonds stel ons in staat om ons lede wat slagoffers van verwoestende brande word finansieel te ondersteun.

Beshttps://vrystaatlandbou.co.za/af/fire-disaster-fund/ pic.twitter.com/2gllJPhEGp

— Vrystaat Landbou (@vslandbou) July 16, 2024

“Omheinings word deurlopend gesny en brandstigting is die afgelope week op plase in die Boesmanskop-omgewing aangemeld.

“Daar was verskeie voorvalle van Lesotho-burgers wat in die nag gekom het om boere se landerye aan die brand te steek.”

‘Dit belemmer ons eie voedselsekerheid’

Dr. Jane Buys, Vrystaat Landbou se veiligheids- en risiko-ontleder, het gesê beeste van Lesotho wat op gemeenskaplike grond in Suid-Afrika wei, is heel waarskynlik in gebiede rondom die grens en myne.

South Africans living in small towns along the eastern #FreeState’s highly porous border with Lesotho are under severe pressure as farm attacks, stock theft and violence escalate. #CarteBlanche Sun with @DerekWatts @mnet #MNet101 pic.twitter.com/wQ9AhmrBrj

— Carte Blanche (@carteblanchetv) October 7, 2020

“Hierdie aktiwiteite dra by tot ’n manier om geld te maak om kos te koop om huis toe te stuur, maar het ’n groot impak op veral klein en opkomende Suid-Afrikaanse boere wat probeer om op dié grond te begin boer, asook op die algehele kriminaliteit op die platteland. Sodoende belemmer dit ons eie voedselsekerheid,” het Buys gesê.

OFM Nuus cg