Amerika kies vandag sy pad vorentoe, en afgesien daarvan dat die risikos nie hoër kan wees nie, hou dit beduidende gevolge in.

Albei kandidate het somber visies oor die toekoms van die land voorgehou, sou hulle hierdie verkiesing verloor. Donald Trump sê die land sal “hel toe gaan” en “onmiddellik kommunisties” word as hy verloor, terwyl Kamala Harris haar teenstander as ’n “fascis” beskryf wat “ongekontroleerde mag” wil hê, berig die BBC. 

Kiesers in die sleutelstate is gebombardeer deur veldtogadvertensies, waarvan baie ontwerp is om vrees aan te wakker. Gegewe hierdie klimaat, is dit geen wonder dat die Amerikaners hoë vlakke van angs rapporteer nie.

THE UNITED STATES OF ANXIETY #Election2024 pic.twitter.com/6yD6g6Pqos

— Diane Mantouvalos (@AndoniaPR) November 1, 2024

Ongeag wie as die volgende Amerikaanse president uit die naelskraapse stryd tree, die geskiedenisboeke sal herskryf word.

Miljoene Amerikaners sal Dinsdag (5/11) hul kruisies trek en hul keuse maak tussen oudpres. Donald Trump en adj.pres. Kamala Harris om te bepaal wie die land se 47ste president sal word.

Indien Harris wen, sal dit ’n geskiedkundige oomblik wees aangesien sy die eerste vrou van kleur sal wees. Maar as Trump wen, sal dit die eerste keer sedert 1892 wees dat ’n presidentskandidaat wat voorheen ’n verkiesing verloor het en vier jaar uit die Withuis was, suksesvol terugkeer, sê die politieke ontleder Theo Venter.

Ons leef in ’n wêreld waar die waarde van Amerika se invloed in twyfel getrek word. Streeksmoondhede gaan hul eie pad, outokratiese regerings vorm hul eie alliansies, en die verwoestende oorloë in Gaza, Oekraïne en elders laat ongemaklike vrae oor die waarde van Washington se rol ontstaan.

Maar Amerika maak saak op grond van sy ekonomiese en militêre sterkte, en sy groot rol in baie alliansies. Die verkiesing sal daarom oor die hele wêreld fyn dopgehou word.

Amerikaners sal ook vir lede van hul kongres stem, wat ’n sleutelrol speel in die aanneming van wette wat ’n diepgaande uitwerking op die Amerikaanse lewe kan hê.

’n Eenvoudige gids tot 2024 se Amerikaanse presidensiële verkiesing:

• Wanneer is die Amerikaanse presidentsverkiesing?

Die 2024-verkiesing is op Dinsdag, 5 November 2024. Die wenner sal ’n termyn van vier jaar in die Withuis dien, wat in Januarie 2025 begin.

Die president het die mag om sekere wette alleen goed te keur, maar meestal moet hy of sy met die kongres saamwerk om wetgewing goed te keur.

Op die wêreldtoneel het die Amerikaanse leier aansienlike vryheid om die land in die buiteland te verteenwoordig en om buitelandse beleid uit te voer.

#View | The #USElections2024 is taking place against an extraordinarily chaotic global backdrop, at a time when the world is catching fire

An unstable world craves stability. America’s ugly election offers none

By: @NicRobertsonCNN, Senior Diplomatic Editor, @CNN

Read:… pic.twitter.com/g9SuK01INU

— CNBC-TV18 (@CNBCTV18News) November 4, 2024

• Amerikaanse verkiesingspeilings: wie is voor – Harris of Trump?

Nog nooit in die onlangse Amerikaanse politieke geskiedenis was die uitslag van ’n presidensiële verkiesing só onseker nie. 

Terwyl die afgelope verkiesings noukeurig beslis is – George W. Bush se oorwinning in 2000 oor Al Gore het neergekom op ’n paar honderd stemme in Florida – was daar altyd ’n gevoel van watter rigting die wedloop in die laaste dae gekantel het.

Soms, soos in 2016, was daardie gevoel verkeerd. In daardie jaar het meningspeilings Hillary Clinton se posisie oorskat en het dit nie ’n laat beweging in Donald Trump se guns bespeur nie. Hierdie keer wys die pyle egter almal in verskillende rigtings. Niemand kan ’n voorspelling waag nie.

• Wie is die kandidate en hoe word hulle genomineer?

Die twee hoofpartye nomineer ’n presidentskandidaat deur ’n reeks verkiesings, wat voorverkiesings en koukusse genoem word, waar mense kies wie hulle wil hê die party in ’n algemene verkiesing moet lei.

In die Republikeinse Party het voormalige president Donald Trump sy party se steun gewen met ’n massiewe voorsprong bo sy teenstanders. Hy het die amptelike Republikeins genomineerde by ’n partykonvensie in Milwaukee, Wisconsin, geword. Trump het Ohio-senator JD Vance gekies om sy visepresidentskandidaat te wees.

Vir die Demokrate het visepresident Kamala Harris by die wedloop aangesluit nadat president Joe Biden uitgetree het en geen ander Demokrate teen haar gestaan het nie. Haar verkiesingsvennoot en visepresidentskandidaat is Tim Walz, goewerneur van Minnesota.

"I believe Sen. Vance wants to solve this," Tim Walz says about issues with the border and migration. "But by standing with Donald Trump and not working together to find a solution, it becomes a talking point. And when it becomes a talking point like this, we dehumanize and… pic.twitter.com/ha2smR6ips

— CBS News (@CBSNews) October 2, 2024

Daar is ook ’n paar onafhanklike kandidate vir president.

Een van die mees prominente kandidate was Robert F. Kennedy Jr., broerskind van voormalige president John F. Kennedy, maar hy het sy veldtog laat Augustus opgeskort en Trump onderskryf.

• Waarvoor staan Demokrate en Republikeine?

Die Demokrate is die liberale politieke party, met ’n agenda wat grootliks gedefinieer word deur sy strewe na burgerregte, ’n breë sosiale veiligheidsnet en maatreëls om klimaatsverandering aan te spreek.

Die Republikeine is die konserwatiewe politieke party in die VSA. Ook bekend as die GOP, of die Grand Old Party, het dit gestaan vir laer belasting, dat die grootte van die regering afgeskaal moet word, wapenregte en strenger beperkings op immigrasie en aborsie.

• Hoe werk die Amerikaanse presidentsverkiesing?

Die wenner is nie die persoon wat die meeste stemme regoor die land kry nie. In plaas daarvan ding albei kandidate mee om verkiesings te wen wat oor die 50 state heen gehou word.

Elke staat het ’n sekere aantal sogenaamde kieskollege-stemme wat deels op die grootte van daardie staat se bevolking gebaseer is. Daar is ’n totaal van 538 kieskollege-stemme op die spel, en die wenner is die kandidaat wat 270 of meer wen.

Alle state behalwe twee het ’n wenner-neem-alles-reël, so watter kandidaat ook al die hoogste aantal stemme wen, kry al die staat se kieskollege-stemme.

Die meeste state leun swaar na die een of die ander party, so die fokus is gewoonlik op ’n dosyn of wat state waar een van hulle kan wen. Dit staan bekend as die slagveld- of swaai-state (“battle” of “swing states”).

Dit is moontlik vir ’n kandidaat om die meeste stemme nasionaal te wen – soos Hillary Clinton in 2016 gedoen het – maar steeds deur die kieskollege verslaan word.

• Wie kan in die Amerikaanse presidentsverkiesing stem?

Die meeste Amerikaanse burgers wat 18 jaar of ouer is, is geregtig om in die presidensiële verkiesing te stem.

Elke staat behalwe Noord-Dakota vereis dat mense registreer voordat hulle kan stem. Elke staat het sy eie kiesersregistrasieproses en sperdatum. Sommige state laat kiesers toe om vroeër te stem – insluitend belangrike swaaistate soos Georgia en Noord-Carolina.

• Wie anders word in November verkies?

Al die aandag sal wees op wie die presidentskap wen, maar kiesers sal ook nuwe Kongreslede kies wanneer hulle hul stembriewe invul. Dit is hier waar wette goedgekeur en aanvaar word.

Die Kongres bestaan uit die Huis van Verteenwoordigers, waar al 435 setels verkiesbaar is, en die Senaat, waar 34 setels betwis word.

‘Dien as kontrole op Withuis-planne’

Republikeine beheer tans die Huis, wat bestedingsplanne inisieer. Demokrate is in beheer van die Senaat, wat stem oor sleutelaanstellings in die regering.

Hierdie twee kamers aanvaar wette en kan dien as ’n kontrole op Withuis-planne as die beherende party in een van die kamers nie met die president saamstem nie.

• Wanneer sal ons weet wie die verkiesing gewen het?

Verkiesingsdag in die VSA word nou dikwels as verkiesingsweek beskou aangesien elke staat sy eie reëls en praktyke volg vir die tel van stembriewe wat die uitslae kan vertraag. Daar is ook die moontlikheid van regsuitdagings teen uitslae wat vertragings kan veroorsaak. Dit kan gebeur dat die wenner op die aand van die verkiesing aangekondig word, maar in 2020 het dit ’n paar dae geneem om al die stemme te tel.

???? ELECTION: Election Day is here! In Dixville Notch, New Hampshire, the tiny town with only 6 voters has made its choice.

??? Trump: 3 votes

??? Harris: 3 votes

It's a tie! #Election2024 #USElection2024 pic.twitter.com/Is25UrNa0x

— Crypto Crown Sahil Dubey (@ICryptoCrown) November 5, 2024

In 2020 het die Associated Press Joe Biden Saterdagmiddag as wenner verklaar – vier dae nadat stembusse gesluit het. Maar selfs toe het die AP Noord-Carolina 10 dae ná verkiesingsdag vir Donald Trump geroep en Georgia 16 dae ná verkiesingsdag vir Biden geroep nadat stemme fisies oorgetel is.

Vier jaar tevore is die 2016-verkiesing beslis net ure nadat die meeste stembusse gesluit het. Trump is verkiesingsaand as die wenner verklaar.

Die wedren se uitkoms is vanjaar moeilik om te voorspel, maar Noord-Carolina en Georgia kan vroeë aanduidings wees aangesien resultate in hierdie swaaistate relatief vinnig inkom.

‘President word amptelik in Januarie ingesweer’

Die tydperk na die verkiesing staan bekend as die oorgang indien daar ’n verandering van president is. Dit gee die nuwe administrasie tyd om kabinetsministers aan te stel en planne vir die nuwe termyn te maak. Die president word amptelik in Januarie ingesweer in ’n seremonie bekend as die inhuldiging, gehou op die trappe van die Capitol-gebou in Washington DC.

• Watter impak sal die Amerikaanse verkiesing op Suid-Afrika hê?

Aan dié kant van die Atlantiese Oseaan het Suid-Afrikaners ook ’n gevestigde belang in die uitslag van die verkiesing. 

Daar is ten minste twee sleutelkwessies om te oorweeg rakende Afrika, insluitend Suid-Afrika, sê prof. Kedibone Phago, direkteur van die NWU se Skool vir Regeringstudies. 

“Die eerste is die African Growth and Opportunity Act (Agoa), ’n handelsooreenkoms tussen Afrikalande en die VSA wat belastingvrye toegang tot Amerikaanse markte toelaat. Suid-Afrika is ’n groot begunstigde, en sy deelname is grootliks ’n reddingsboei vir Agoa.

Om Suid-Afrika van Agoa uit te sluit, sal betekenisloos en teenproduktief wees, al kan verwag word dat ’n Trump-presidentskap hierdie ooreenkoms sal bedreig.

“Tweedens is die VSA een van die belangrikste handelsvennote vir Suid-Afrika. ’n Trump-presidentskap kan beteken dat Suid-Afrika se geopolitieke posisionering onder geweldige druk geplaas kan word om óf vriende en bondgenote van die VSA te kies om gunstige en vriendelike betrekkinge met die VSA te handhaaf.”

‘Fokus op kwessies rondom rassisme en seksisme’

“Kamala Harris is tans die visepresident wat die Demokratiese Party verteenwoordig, wat waarskynlik die meeste beleidstellings van die Biden-administrasie sal behou. Sy het reeds Afrika besoek en ’n positiewe houding van haar administrasie teenoor die vasteland, insluitend Suid-Afrika, geprojekteer.

“Daar word van haar verwag om die voortsetting van Agoa te ondersteun met kwalifiserende Afrika-state wat by hierdie ooreenkoms baat.

“Die 2024 Amerikaanse verkiesings fokus op kwessies rondom rassisme en seksisme, met sommige wat beweer dat Donald Trump hierdie waardes beliggaam, teenoor die herstel van reproduktiewe regte, insluitend aborsie, wat deur Kamala Harris bepleit word,” sê dr. Sysman Motloung, kenner van Suid-Afrikaanse politiek en internasionale betrekkinge.

“Trump word ook geblameer dat hy aborsieregte in die VSA ontwrig het. Hy beweer egter dat hy vroue beskerm deur onwettige grensoorgange en misdaad aan te spreek.”

Amerikaanse buitelandse beleid is oor die algemeen konsekwent, en die VSA sal daartoe verbind bly om bilaterale en handelsbetrekkinge met Suid-Afrika te handhaaf. Militêre samewerking tussen die twee lande sal voortgaan.

Die Amerikaanse presidensie sal steeds van Suid-Afrika verwag om die Financial Action Task Force (FATF) se gryslys aan te spreek, en samewerking oor die bekamping van georganiseerde misdaad sal voortduur.

“Die VSA het ’n gevestigde belang daarin om te verseker dat die Amerikaanse dollar sy status as die wêreld se reserwegeldeenheid behou. ’n Noukeurige blik op beide kandidate se platforms toon ’n primêre fokus op binnelandse kwessies, met min klem op buitelandse beleid wat Suid-Afrika negatief kan beïnvloed.

“Met ander woorde, die lewe sal aangaan, met baie wat dieselfde sal bly,” het Motloung afgesluit.

“Die regering wat jy kies, is die regering wat jy verdien,” het die voormalige Amerikaanse president Thomas Jefferson (1801 – 1809) gesê. Tyd sal leer.

OFM Nuus cg/mvh