Melk SA het die departement geloof vir hierdie stap, wat produsente finansieel help sonder om die risiko van siekteverspreiding te verhoog.

Volgens die hersiene protokol wat in Maart 2025 in werking getree het, kan gemagtigde privaat veeartse nou sekere dierbewegings vanaf plase binne die bestuursgebied sertifiseer. Dit bied nie net ekonomiese verligting nie, maar stel ook die staat se veeartsenykundige dienste in staat om hul hulpbronne te fokus op die uitskakeling van bek-en-klouseer (BKS).

Strenger beheer met meer buigsaamheid

Die departement oorweeg ook om privaat veeartse te betrek by die monitering van biosekuriteitsmaatreëls op kommersiële plase in die gebied. Indien plase aan die vereiste standaarde voldoen, sal hulle onder sekere voorwaardes toegelaat word om handel te dryf met minder streng bewegingsbeperkings vir diere en diereprodukte.

Elke tipe plaas – of dit nou beeste, melkbeeste, skape of varke is – sal ’n spesifieke lys van oudithersienings hê wat deur hul kuddeveearts gesertifiseer moet word. Plase wat positief vir die siekte toets, of wat hul diere teen BKS inent, sal egter steeds onder kwarantyn geplaas word en sal vir minstens 12 maande onder streng staatsbeheer bly. 

Hierdie streng maatreëls maak die konsep van “kompartementalisering” vir kommersiële boere baie aantreklik.

Suksesvolle samewerking tussen bedryf en staat

Op 26 Maart het die nasionale en provinsiale staatsveeartsenykundige dienste met privaat veeartse en bedryfsleiers vergader om die nuwe protokol te bespreek. 

Hierdie vordering is die gevolg van samewerking tussen Melk SA, Rooivleisbedryfdienste (RMIS), die Melkprodusente-organisasie (MPO) en ander nywerheidsliggame saam met die departement, ná die BKS-uitbreking in 2021.

Die uitbreiding van die siekte in KwaZulu-Natal het die staat se hulpbronne onder geweldige druk geplaas, aangesien hulle herhaaldelik kuddes moet moniteer, geaffekteerde plase moet kwarantyn, inentings moet toedien, en siek diere moet merk en beheer. Daarom oorweeg die departement nou om privaat veeartse in te skakel om gesonde kuddes binne die gebied te inspekteer en te sertifiseer.

Strenger regulering om vals verklarings te voorkom

Volgens Melk SA bied die betrokkenheid van privaat veeartse ’n oplossing om wanpraktyke te voorkom. Omdat veeartse by die Suid-Afrikaanse Veeartsenyraad geregistreer moet wees, kan hulle ernstige strawwe opgelê word indien hulle vals sertifikate uitreik of onprofessioneel optree.

Hierdie nuwe protokol verteenwoordig ’n balans tussen biosekuriteit en ekonomiese oorlewing vir boere. 

“Deur privaat veeartse toe te laat om met sertifisering en oudits te help, kry boere broodnodige verligting, terwyl ons steeds die verspreiding van BKS bekamp,” sê Dr Mark Chimes – Veeartsenykundige-adviseur en programbestuurder: dieregesondheid en –welsyn by Melk SA.

OFM Agri mvh